Ban Chỉ đạo 389 các địa phương: Cần xác định trọng tâm trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022

Thay đổi địa bàn hoạt động

Trước bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp với những biến chủng mới tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển kinh tế, xã hội của nước ta trong năm 2022, trong đó có hoạt động thương mại, dịch vụ. Dịch bệnh cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng, trực tiếp làm cho tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022 có những thay đổi đáng quan tâm. Một trong những thay đổi về về hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đó là địa bàn, tuyến trọng điểm.

Về địa bàn: Hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có xu hướng chuyển từ các đường mòn, lối mở biên giới đường bộ vào khu vực cửa khẩu. Điều này được lý giải thông qua việc các lực lượng chức năng trong thời gian qua thường xuyên duy trì, tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép tại các khu vực này nhằm vụ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, theo đó đã làm cho hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tại các đường mòn, lối mở trong năm 2021giảm rõ rệt. Nếu như trước đó, hoạt động này xảy ra tại các khu vực đường mòn, lối mở biên giới đường bộ là phổ biến thì nay sẽ có xu hướng chuyển địa bàn vào khu vực cửa khẩu thông qua hoạt động xuất nhập khẩu chính ngạch, từ đó rủi ro về buôn lậu, gian lận thương mại tại khu vực cửa khẩu sẽ tăng lên.

Điển hình, theo thông tin từ Tổng cục Hải quan được biết, trong năm 2021 lực lượng chống buôn lậu của cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra 73 container của 04 doanh nghiệp làm thủ tục nhập khẩu theo loại hình tạm nhập tái xuất và gửi kho ngoại quan, sau đó tái xuất qua các cửa khẩu biên giới đã phát hiện 71/73 container không còn hàng hóa, chỉ có 01 container còn hàng, 01 container chỉ còn 02 tấn hàng. Hàng hóa bao gồm các loại hàng cấm nhập khẩu, hàng đã qua sử dụng, rác thải công nghiệp, hàng thực phẩm đông lạnh…có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường không loại trừ bị thẩm lậu vào nội địa, gây nguy hại đến sức khỏe người dân.

Về tuyến: Hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tại các tỉnh miền Trung và Tây nam bộ có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân do một số mặt hàng như đường cát, thuốc lá điếu các loại, đồ điện tử, điện lạnh (trong đó có cả hàng hóa đã qua sử dụng) hàng hóa có trị giá, thuế suất thuế nhập khẩu cao (quần áo, túi xách hàng hiệu) mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đặc biệt là các chất ma túy… từ các nước Campuchia, Lào, Thái Lan được một số đối tượng đưa về Việt Nam để tiêu thụ thông qua hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới. Điều này được thể hiện rất rõ trong giai đoạn cuối năm 2021 và những tháng đầu năm 2022 vừa qua các lực lượng chức năng các tỉnh miền Trung và Tây nam bộ đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng như đường cát, thuốc lá ngoại, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng. Đặc biệt là ma túy.

Điều đáng quan tâm đó là đầu tháng 12/2021 tuyến đường sắt tốc độ cao nối thủ đô Vientiane của Lào và thủ phủ Côn Minh của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) chính thức đi vào hoạt động. Theo đó, tuyến đường này giúp cho thời gian di chuyển hàng hóa trên quãng đường 1.022 km giữa Côn Minh và Vientiane bằng tàu tốc độ cao chưa đến 10 tiếng, trong khi đi bằng đường bộ mất tới 30 tiếng. Như vậy, hàng hóa củaTrung Quốc được vận chuyển sang Lào rất thuận tiện, rút ngắn rất nhiều thời gian, chi phí vận chuyển thấp. Điều này rất có thể được các đối tượng buôn lậu lợi dụng để đưa hàng lậu từ Trung Quốc qua Lào để về Việt Nam. Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân kiến cho tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới từ nước ngoài vào Việt nam qua địa bàn các tỉnh miền Trung và Tây nam bộ gia tăng trong năm 2022.

Tuyến đường không: Với chủ trương tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân phát triển kinh tế, đưa cuộc sống về trạng thái bình thường mới theo tinh thần Nghị quyết số Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ về “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, theo đó, trong năm 2022 tuyến đường không sẽ nối lại các chuyến bay thương mại quốc tế với tất cả các nước mà Việt Nam đã ký kết trước đây cũng là một điều kiện thuận lợi cho một số đối tượng lợi dụng làm cho hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua tuyến đường không quốc tế gia tăng trong năm 2022.

Cần chủ động trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Xuất phát từ các yếu tố nêu trên, để công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong năm 2022 có những chuyển biến căn bản hơn, Ban Chỉ đạo 389 các địa phương cần quan tâm đến một số vấn đề sau:

Trước hết cần quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu gian lận thương mại và hàng giả trong năm 2022. Trên cơ sở đó căn cứ vào điều kiện hoàn cảnh, tình hình thực tế của từng địa phương để xây dựng kế hoạch công tác năm 2022 đảm bảo thiết thực, bám sát tình hình thực tế có trọng tâm, trọng điểm.

Xác định rõ các đối tượng, tuyến, địa bàn, mặt hàng trọng điểm cần tập trung theo dõi, phát hiện đấu tranh. Đặc biệt kịp thời phát hiện và xử lý dứt điểm, triệt để các vụ việc vi phạm, không để kéo dài hoặc hình thành đường dây, ổ nhóm phức tạp.

Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh miền Trung và Tây nam bộ cần tập trung vào một số địa bàn trọng điểm, xác định các mặt hàng có xu hướng buôn lậu gia tăng để tập trung nguồn lực phòng ngừa đấu tranh, bắt giữ, xử lý đảm bảo đúng, trúng, hiệu quả góp phần ổn định thị trường, tăng trưởng kinh tế của địa phương và cả nước.