Vì sao hàng hóa không tem CR vẫn bày bán công khai tại cửa hàng Miniso?

LTS: Dấu hợp quy (CR) được ví như một “tấm vé thông hành” bắt buộc, là lời cam kết đầu tiên và cơ bản nhất về chất lượng, an toàn của sản phẩm trước khi được lưu thông trên thị trường. Về lý thuyết, tem CR chính là lá chắn pháp lý vững chắc giúp bảo vệ người tiêu dùng khỏi những rủi ro tiềm ẩn, đồng thời là thước đo uy tín cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Một sản phẩm mang dấu CR đồng nghĩa với việc nó đã tuân thủ đầy đủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, thực tế ghi nhận lại cho thấy một nghịch lý đáng lo ngại: tấm lá chắn quan trọng này dường như đang bị nhiều doanh nghiệp cố tình phớt lờ. Tình trạng hàng hóa, dù có thể đã qua kiểm định nhưng lại “vắng bóng” tem CR trên bao bì, đang gieo vào lòng người tiêu dùng sự hoang mang và nghi ngờ về chất lượng thật sự của sản phẩm họ đang sử dụng.

Để rộng đường dư luận, phóng viên đã khảo sát tại chuỗi cửa hàng Miniso, một thương hiệu bán lẻ rất quen thuộc để làm rõ vấn đề này.

Theo giới thiệu, Miniso là thương hiệu cung cấp đa dạng các mặt hàng chất lượng cao, giá cả phải chăng như: gia dụng, mỹ phẩm và thực phẩm,... Được thành lập từ năm 2013 bởi một doanh nhân có tên Ye Guofu, Miniso đã có mặt tại hơn 80 quốc gia với hơn 4,200 cửa hàng, bao gồm cả Mỹ, Anh, Canada, Úc, Tây Ban Nha, UAE, Ấn Độ và Mexico,…

Tại Việt Nam, cửa hàng Miniso thuộc hệ thống bán hàng của Công ty TNHH Miniso Việt Nam hoạt động từ năm 2016 với chiến lược phát triển nhanh và rộng khắp các tỉnh, thành không riêng gì ở hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Miniso được coi là thiên đường mua sắm của các bạn trẻ

Hàng hóa đa dạng và những dấu hiệu nghi vấn về sản phẩm

Cũng chính vì chiến lược phát triển rộng khắp, cùng với cách bài trí bắt mắt, hiện Miniso là thương hiệu đang được giới trẻ tại các tỉnh thành đón nhận rất nhiều bởi sự đa dạng về sản phẩm thuộc nhiều danh mục như đồ gia dụng, phụ kiện thời trang, đồ chơi thời thượng, nước hoa, mỹ phẩm,… mang đến trải nghiệm mua sắm độc đáo và hiện đại. Tuy nhiên, qua quan sát, nhiều điểm đáng ngờ liên quan đến tính pháp lý của các sản phẩm đang được bày bán tại đây.

Từ khi vào Việt Nam, Miniso luôn được giới trẻ thường xuyên lui tới mua sắm bởi những sản phẩm phù hợp lứa tuổi, bắt mắt

Có mặt tại số 19 - 21 đường Đinh Tiên Hoàng, TP Hà Nội, phóng viên nhận thấy, tại đây bày bán đa dạng các mặt hàng như: đồ chơi trẻ em, mỹ phẩm, nước hoa, kẹp tóc hợp thời trang,… hầu hết các sản phẩm này đều có nguồn gốc từ Trung Quốc. Qua quan sát, đa phần những sản phẩm này đều được dán tem nhãn phụ bằng tiếng Việt, tuy nhiên quan sát kỹ, trên bao bì của một số sản phẩm đồ chơi không dán tem hợp quy CR theo quy định.

Cụ thể, sản phẩm túi sản phẩm đồ chơi có tên “Đồ chơi Blokees Figures”, trên bao bì sản phẩm ghi xuất xứ sản phẩm từ Trung Quốc, đơn vị nhập khẩu là Công ty TNHH Miniso Việt Nam. Kèm theo đó là lời cảnh báo: “Sản phẩm có chi tiết nhỏ, không dùng cho trẻ em dưới 3 tuổi”. Qua quan sát, ngoài các thông tin về đơn vị sản xuất, đơn vị nhập khẩu và số barcode (không có mã vạch) thể hiện trên sản phẩm thì không có bất kỳ thông tin nào liên quan đến tem CR (dấu hợp quy) - đây là dấu hiệu chứng nhận sản phẩm đã được kiểm định và đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, an toàn theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia của Việt Nam. Việc dán tem CR giúp người tiêu dùng nhận biết sản phẩm chính hãng, chất lượng và được phép lưu thông hợp pháp trên thị trường tại Việt Nam.

Sản phẩm đồ chơi không dán tem CR theo quy định

Những sản phẩm này còn cảnh báo không dành cho trẻ dưới 3 tuổi

Tương tự đối với các sản phẩm đồ chơi khác cũng xuất hiện tình trạng như trên, với nội dung: Sản phẩm đến từ Trung Quốc. Và dĩ nhiên, sản phẩm cũng không có dấu hiệu chứng nhận sản phẩm đã được kiểm định an toàn theo quy định tại Việt Nam.

Sản phẩm này làm bằng chất liệu nhựa PVC/Magnet/Paper

Bên cạnh các sản phẩm đồ chơi không được dán tem kiểm định, tại điểm bán hàng này còn bày bán nhiều mặt hàng khăn giấy, giấy vệ sinh nhiều chủng loại. Những sản phẩm này cũng đều có xuất xứ từ Trung Quốc và trên bao bì không được dán tem hợp quy CR theo quy định. Bởi, căn cứ vào Quy chuẩn Việt Nam QCVN 09:2015/BCT của Bộ Công Thương, sản phẩm giấy vệ sinh nhập khẩu là mặt hàng bắt buộc phải qua kiểm tra chất lượng, chứng nhận hợp quy và dán tem hợp quy (CR) trước khi được phép lưu thông trên thị trường Việt Nam.

... giấy vệ sinh đều phải gắn tem hợp quy (CR) theo quy định

Không chỉ dừng lại tại điểm kinh doanh của Miniso đặt tại 19 – 21 đường Đinh Tiên Hoàng, tại cơ sở khác như của hàng Miniso tại số 59 – 63 đường Huỳnh Thúc Kháng, TP Hà Nội, phóng viên cũng ghi nhận tình trạng tương tự, nhiều sản phẩm đồ chơi trẻ em, giấy vệ sinh không được dán tem CR theo quy định.

Bên cạnh đó, phóng viên còn ghi nhận nhiều nghi vấn liên quan đến sản phẩm mỹ phẩm như nước hoa chưa được đăng ký công bố sản phẩm với các cơ quan chức năng theo quy định.

Cụ thể, ghi nhận tại Miniso Huỳnh Thúc Kháng, nhiều sản phẩm nước hoa, mỹ phẩm được bày bán tại đây, trong đó có sản phẩm Xịt thơm Body Classical Series (Rosemary & Clary Sage) một sản phẩm đến từ Trung Quốc, được nhập khẩu và phân phối bởi Công ty TNHH Miniso Việt Nam. Trên bao bì của sản phẩm có dán tem nhãn phụ tiếng Việt ghi đầy đủ thông tin về sản phẩm, ngoại trừ số đăng ký và những thông tin về thời hạn sử dụng sản phẩm như: hạn sử dụng hoặc ngày sản xuất, thông tin cảnh báo về thời gian sử dụng sản phẩm PAO,… Tra cứu trên hệ thống cấp phiếu tiếp nhận số công bố sản phẩm đối với Công ty TNHH Miniso Việt Nam, trong 575 số phiếu đăng ký công bố sản phẩm, không thấy bất kỳ thông tin nào liên quan đến sản phẩm Xịt thơm Body Classical Series (Rosemary & Clary Sage).

Tra cứu trên hệ thống quản lý cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm của Cục Quản lý Dược đều không hề có tên của các sản phẩm trên

Theo Nghị định 43/2017/NĐ-CP, quy định bắt buộc tem nhãn phụ đối với các sản phẩm nhập khẩu phải có ngày sản xuất/hạn sử dụng và phải được thể hiện rõ ràng bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm tại đây đều chỉ

Để đi tìm câu trả lời về việc chấp hành pháp luật của Miniso trước khi đưa các sản phẩm ra thị trường, phóng viên đã đặt câu hỏi về những ghi nhận một số sản phẩm đồ chơi trẻ em và giấy vệ sinh đang bày bán tại các cửa hàng Miniso không có tem hợp quy (CR) hoặc dấu hiệu kiểm định chất lượng. Cũng như những thông tin về Miniso Việt Nam đã thực hiện các thủ tục kiểm nghiệm nhà nước về độ an toàn cho những sản phẩm mà phóng viên đã nêu trước khi đưa ra thị trường chưa? Tuy nhiên, đã hơn 1 tháng trôi qua, phóng viên vẫn chưa nhận được câu trả lời từ phía doanh nghiệp.

Được biết, Công ty TNHH Miniso Việt Nam là đơn vị quản lý và vận hành chuỗi cửa hàng Miniso tại Việt Nam, do Tập đoàn Lê Bảo Minh nhượng quyền thương hiệu từ năm 2016. Ban đầu, Miniso Việt Nam được điều hành bởi bà Dương Thanh Tâm, đồng thời là cổ đông sáng lập và CEO, nhưng từ năm 2018, quản lý được chuyển giao cho đội ngũ nhân sự do Miniso Trung Quốc cử sang.

Miniso Việt Nam tập trung phát triển hệ thống cửa hàng tại các khu vực đông dân cư, gần các trường học, công sở và trung tâm thương mại. Mỗi cửa hàng thường có diện tích từ 150-300 m2. Tính đến nay, Miniso đã mở gần 40 cửa hàng trên toàn quốc, trong đó TP.HCM và Hà Nội chiếm hơn 2/3 số lượng.

Pháp luật quy định những gì?

Theo QCVN 3:2019/BKHCN nêu rõ, đồ chơi trẻ em thuộc phạm vi của Quy chuẩn kỹ thuật phải công bố hợp quy phù hợp với các quy định kỹ thuật tại Mục 2 của quy chuẩn kỹ thuật này, gắn dấu hợp quy (dấu CR) và ghi nhãn hàng hóa trước khi lưu thông trên thị trường.

Đối với đồ chơi trẻ em nhập khẩu phải thực hiện đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu theo quy định tại Thông tư 27/2012/TT-BKHCN quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa nhập khẩu thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ và Thông tư số 07/2017/TT-BKHCN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 27/2012/TT-BKHCN.

Nhiều ý kiến cho rằng: Đồ chơi có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng hoặc không qua kiểm định thường có nguy cơ được sản xuất từ nhựa tái chế, bơm tẩm chất phụ gia, chất tạo màu công nghiệp, nhất là chất PAE (Phthalic Acid Esters) - một hóa chất gây hại cho hệ sinh sản. Nếu trẻ ngậm, mút, ngửi, thổi hoặc trực tiếp tiếp xúc với chất độc này sẽ có nguy cơ tổn thương nghiêm trọng tới sự phát triển về cả thể chất và tinh thần.

Bên cạnh đó, việc các sản phẩm không qua kiểm định rất có thể là hàng nhập lậu, được đưa vào Việt Nam qua các đường tiểu ngạch để trốn thuế và các thủ tục kiểm tra. Hoặc đây là hành vi gian lận, khi doanh nghiệp cố tình tuồn hàng ra thị trường bất chấp kết quả kiểm tra chất lượng.

Tương tự, đối với khăn giấy và giấy vệ sinh, QCVN 09:2015/BCT của Bộ Công Thương cũng quy định rõ đây là mặt hàng bắt buộc phải qua kiểm tra chất lượng nhà nước khi nhập khẩu. Doanh nghiệp phải đăng ký kiểm tra chất lượng, lấy mẫu thử nghiệm, được cấp Giấy chứng nhận hợp quy và dán tem CR trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Vậy tại sao hàng hóa đang bày bán tại các cửa hàng thuộc hệ thống của Miniso không được dán tem CR mà vẫn cung cấp ra thị trường?

Câu hỏi trên xin được gửi tới lực lượng QLTT tại TP Hà Nội và TP HCM cũng như các cơ quan chức năng có liên quan vào cuộc kiểm tra làm rõ. Ở bài viết tiếp theo, Thương hiệu và Công luận xin được tiếp tục phản ánh tới độc giả những ghi nhận liên quan đến các sản phẩm khác đang được bày bán tại các cửa hàng thuộc hệ thống của Miniso. Cùng với đó là những thông tin liên quan đến hoạt động kiểm soát thị trường của lực lượng QLTT địa phương và những cơ quan có liên quan ngay sau khi có thông tin mới nhất.