Cuộc chiến chống hàng giả trong kỷ nguyên số: Cần một “lá chắn” tổng lực

Những chiến dịch lan tỏa và kết quả đáng ghi nhận

Trong bối cảnh vấn nạn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngày càng diễn biến phức tạp với những thủ đoạn tinh vi, vai trò của các tổ chức như VATAP - trở nên vô cùng quan trọng.

Nhiều vụ việc liên quan đến hành vi gian lận thương mại bị phát hiện trong thời gian gần đây

Với sứ mệnh bảo vệ quyền lợi chính đáng cho doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng, VATAP đã có những đóng góp không nhỏ vào việc làm trong sạch thị trường.

Chia sẻ về những kết quả nổi bật mà Hiệp hội đã đạt được, ông Nguyễn Đăng Sinh cho biết, trong 9 tháng năm 2025, VATAP luôn xác định việc phối hợp với Văn phòng thường trực BCĐ389/QG, các cơ quan chức năng và cộng đồng DN, là nhiệm vụ trọng tâm.

Một trong những dấu ấn đậm nét đó là việc tổ chức thành công các sự kiện thường niên mang tầm vóc quốc gia như Lễ Kỷ niệm ngày “Phòng chống hàng giả, hàng nhái” (29/11) và “Ngày Thương hiệu Việt Nam” (20/4).

“Đó không chỉ là dịp để tuyên truyền, quảng bá, mà còn là cơ hội để tôn vinh, khích lệ những sản phẩm, thương hiệu Việt uy tín, qua đó khẳng định giá trị và vị thế của hàng Việt Nam trong tiến trình hội nhập”, ông Sinh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, công tác hỗ trợ DN, nhất là DNNVV, được Hiệp hội đặc biệt quan tâm. Hàng loạt buổi tập huấn, đã được Hiệp hội tổ chức nhằm phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật mới; phối hợp với các nhãn hàng nổi tiếng để hướng dẫn cách nhận biết hàng thật, hàng giả; hợp tác với Hội Khoa học - Kỹ thuật an toàn thực phẩm để nâng cao kiến thức về lĩnh vực này.

Đặc biệt, trước sự bùng nổ của thương mại điện tử, VATAP đã chủ trì Cuộc thi “Chống hàng giả và lừa đảo trực tuyến” kéo dài 6 tháng (từ tháng 11/2024 - 5/2025), có sự phối hợp với các cơ quan cũ như Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng cục Quản lý thị trường, Tổng cục Hải quan và Cục Sở hữu trí tuệ. Cuộc thi đã tạo ra một chiến dịch truyền thông quy mô lớn, thu hút hơn 288.000 người tham gia với hơn 900.000 lượt thi. Sự hưởng ứng mạnh mẽ này, cho thấy vấn đề hàng giả trên không gian mạng đang nhận được sự quan tâm sâu sắc của toàn xã hội.

“Mặt trận” không gian mạng: Thách thức và định hướng tương lai

Khi được hỏi về những thách thức lớn nhất trên không gian mạng, Chủ tịch VATAP thẳng thắn nhìn nhận, hoạt động của tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Ông Sinh nhận định: “Các đối tượng sử dụng công nghệ cao, hiện đại, để sản xuất hàng hóa, khiến cho người tiêu dùng khó phân biệt thật - giả. Từ việc làm giả bao bì, tem nhãn một cách tinh xảo cho đến việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử xuyên biên giới để quảng cáo, livestream bán hàng và xóa dấu vết chỉ trong chốc lát. Đây là một cuộc chiến đầy cam go, đòi hỏi chúng ta phải liên tục cập nhật và có những giải pháp công nghệ tương xứng”.

Ông Nguyễn Đăng Sinh, Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam 

Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận người dân vẫn còn hạn chế, tâm lý chuộng hàng giá rẻ, đã vô tình tiếp tay cho hàng giả tồn tại. Sự phối hợp giữa Hiệp hội và các cơ quan quản lý nhà nước như Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Cục Hải quan tuy đã có, nhưng đôi khi còn chưa thường xuyên, chặt chẽ, do có sự chuyển đổi, thay đổi về mô hình hoạt động. Việc trao đổi thông tin còn bất cập và việc chưa có một văn bản ký kết phối hợp hoạt động chính thức, cũng là một rào cản, khiến cho các hoạt động chung chưa phát huy được hiệu quả tối đa.

Để giải quyết những thách thức này, Hiệp hội đã và đang triển khai nhiều giải pháp chiến lược. Trong việc chuyển đổi số, Hiệp hội đã hợp tác với các công ty công nghệ là hội viên để nghiên cứu, đưa ra giải pháp truy xuất nguồn gốc hàng hóa và chống giả, theo đúng quy định tại Thông tư 02/2024/TT-BKHCN.

Hướng tới những tháng cuối năm và năm 2026, ông Nguyễn Đăng Sinh cho biết, mục tiêu trọng tâm của Hiệp hội là tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền và tăng cường phối hợp. Cụ thể, Hiệp hội đề xuất tăng cường kiểm tra, kiểm soát đột xuất đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh, nhất là các đơn vị in ấn bao bì - nơi được xem là khởi nguồn của nhiều loại hàng giả. Song song đó, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền để trang bị cho người tiêu dùng kỹ năng nhận biết, nâng cao tinh thần trách nhiệm tố giác tội phạm.

Chủ tịch VATAP khẳng định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục vận động các DN ký cam kết không kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, kế hoạch trọng tâm từ nay tới cuối năm là nghiên cứu - xây dựng và ban hành một bộ tiêu chuẩn - cơ sở cho công nghệ truy xuất nguồn gốc hàng hóa và chống giả. Đây sẽ là một “lá chắn công nghệ” vững chắc, giúp người tiêu dùng, chỉ bằng một chiếc điện thoại thông minh, có thể kiểm tra và xác thực sản phẩm, đồng thời giúp DN có thêm công cụ hữu hiệu để tự bảo vệ mình”.

Nhân diện tem tiêu chuẩn chống hàng giả của VATAP

Không chỉ dừng lại ở các hoạt động mang tính phản ứng, Hiệp hội VATAP còn chủ động tham gia sâu hơn vào quá trình xây dựng chính sách.

Ông Sinh cho biết, Hiệp hội đã tích cực tham gia đóng góp ý kiến cho các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật quan trọng, như Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 15 về hướng dẫn thi hành Luật An toàn thực phẩm cùng Bộ Y tế; tham gia góp ý xây dựng Quy chuẩn cho sản phẩm sữa nước cùng Bộ Công Thương. Việc tham gia từ sớm, từ xa, giúp các chính sách khi ban hành, sẽ đi sát hơn với thực tiễn, tạo ra một hành lang pháp lý chặt chẽ hơn để ngăn chặn hàng giả.

Hơn nữa, nhận thấy vai trò to lớn của truyền thông đại chúng, Hiệp hội đã và đang phối hợp chặt chẽ với Đài Truyền hình Việt Nam (VTV1), thực hiện chương trình “Chống gian lận bảo vệ người dùng”, phát sóng định kỳ vào 17h10 thứ 6 hằng tuần.

Chương trình kéo dài đến hết năm, liên tục cập nhật các thủ đoạn mới, cảnh báo người tiêu dùng và phản ánh nỗ lực của các cơ quan chức năng, tạo ra một diễn đàn đối thoại hiệu quả và có sức lan tỏa rộng khắp.