Bánh “giá rẻ” và “nhà làm” tràn lan trên chợ mạng
Chỉ còn ít ngày nữa là đến Tết Trung thu, thị trường bánh trung thu đã trở nên sôi động trên khắp các chợ mạng, sàn thương mại điện tử cũng như tại nhiều cửa hàng tạp hóa. Bên cạnh những thương hiệu uy tín, quen thuộc với người tiêu dùng, hàng loạt loại bánh “giá rẻ bất ngờ”, không rõ nguồn gốc xuất xứ cũng đang được rao bán tràn lan, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Chỉ cần gõ từ khóa “bánh trung thu giá rẻ” trên mạng xã hội, trong vài giây đã hiện ra hàng nghìn kết quả với đủ mẫu mã, từ truyền thống đến “độc lạ”. Đáng chú ý, nhiều sản phẩm được chào bán chỉ vài nghìn đồng/chiếc; combo cả chục chiếc thậm chí có giá ngang hoặc thấp hơn một, hai chiếc bánh thương hiệu chính thống. Phần lớn sản phẩm loại này không nhãn mác, hạn sử dụng mập mờ, có khi chỉ in toàn bộ bằng tiếng nước ngoài và không kèm tem phụ tiếng Việt theo quy định.
Bánh trung thu giá rẻ bán tràn ngập trên mạng và sàn thương mại điện tử.Theo khảo sát của phóng viên, mùa Trung thu 2025 đang bước vào cao điểm, thị trường bánh “nhà làm” rực rỡ như hội. Trên Facebook, Zalo, TikTok Shop hay Shopee, người mua dễ dàng bắt gặp vô số gian hàng với hình ảnh bánh trung thu lung linh, bắt mắt. Từ hộp giấy mộc mạc đến hộp gỗ chạm khắc tinh xảo, các cửa hàng nhỏ lẻ liên tục tung ra “deal sớm” kèm quảng cáo như “bánh nhà làm chuẩn vị, không chất bảo quản”, “đặt trước để có nhân theo yêu cầu”. Giá mỗi chiếc dao động từ 15.000 đồng đến hơn 200.000 đồng mức giá khá hấp dẫn so với bánh của các thương hiệu lớn.
Tận dụng lợi thế mạng xã hội, nhiều tiệm bánh thủ công biến Facebook, TikTok thành “chợ đêm online” không bao giờ tắt, liên tục livestream bán hàng, tổ chức mini game, tặng quà và khuyến mãi cho khách đặt sớm. Cách tiếp cận này không chỉ giúp xây dựng thương hiệu cá nhân, giữ chân khách quen mà còn nhanh chóng thu hút nhiều khách hàng mới.
Không dừng lại ở giá cả cạnh tranh, bánh trung thu “nhà làm” còn được quảng bá với sự đa dạng về hương vị. Ngoài các nhân truyền thống như thập cẩm, đậu xanh, gà quay, nhiều tiệm còn sáng tạo nhân bào ngư, trân châu đường đen, mochi hay matcha phô mai. Một số người bán còn khẳng định “bánh handmade ngon hơn truyền thống, ít ngọt, không ngán” để thu hút khách. Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, hầu hết các tài khoản rao bán đều không công khai thông tin cơ sở sản xuất, chỉ ghi chung chung “đang cập nhật” hoặc “hàng nhập từ Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan”.
Hầu hết các tài khoản rao bán đều không công khai thông tin cơ sở sản xuất.
Giá nào cũng có.Trong vai khách sỉ, phóng viên liên hệ với một chủ tài khoản Facebook rao bán bánh trung thu với giá hơn 5x nghìn đồng/set (6 chiếc). Người bán khẳng định đây là bánh “nhà làm” từ xưởng sản xuất trực tiếp, không qua trung gian, không chất bảo quản, ít ngọt, mix hạt “healthy”, cam kết “bao ngon, bao rẻ” và nhấn mạnh càng mua nhiều giá càng giảm.
Trải nghiệm của một khách hàng cho thấy những rủi ro tiềm ẩn từ loại bánh này. Chị Nguyễn Thu Hằng (phường Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Thấy quảng cáo trên mạng rẻ nên tôi mua thử cho con ăn. Nhưng khi mở ra, mùi vị lạ, màu sắc không tự nhiên, ăn thấy ngấy nên đành bỏ đi. Từ đó tôi rất cảnh giác với bánh giá rẻ, không nhãn mác.”
Hàng "mập mở" ngày sản xuất và hạn sử dụng.Thực trạng bánh trung thu “nhà làm” bùng nổ trên chợ mạng phản ánh nhu cầu tiêu dùng lớn và xu hướng tìm kiếm sản phẩm độc lạ. Tuy nhiên, đằng sau lời quảng cáo “sạch – ngon – an toàn” là khoảng trống về kiểm soát chất lượng. Từ nguyên liệu, quy trình chế biến đến khâu bảo quản đều thiếu minh bạch, khiến những chiếc bánh tưởng chừng vô hại lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe.
Cảnh báo từ cơ quan chức năng và trách nhiệm người tiêu dùng
Mỗi mùa Trung thu, câu chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm lại trở thành tâm điểm chú ý. Do lợi nhuận hấp dẫn từ việc sản xuất bánh nướng, bánh dẻo, năm nào cũng xuất hiện nhiều cơ sở chế biến, từ những cơ sở đạt chuẩn cho tới các điểm sản xuất tự phát, hoạt động chui, không đảm bảo điều kiện vệ sinh.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã nhiều lần khuyến cáo: khi lựa chọn bánh Trung thu, người tiêu dùng cần ưu tiên sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ghi đầy đủ tên nhà sản xuất, địa chỉ, hướng dẫn sử dụng, bảo quản, ngày sản xuất và hạn dùng còn hiệu lực. Đồng thời, bánh phải được bày bán tại địa điểm kinh doanh hợp pháp, có biện pháp che đậy, bảo quản đúng quy định, tránh bụi bẩn, côn trùng xâm nhập. Người mua nên quan sát bằng cảm quan: không chọn bánh có dấu hiệu ẩm mốc, biến dạng, bao bì rách nát, có mùi lạ hoặc nhãn mác mập mờ. Đặc biệt, tuyệt đối không mua sản phẩm trôi nổi, không hóa đơn chứng từ, không rõ nguồn gốc, hay hàng đã hết hạn.
Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội siết chặt kiểm tra từ 15/8–15/10/2025, tập trung các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu và nguyên liệu.Để chủ động phòng ngừa rủi ro, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội đã mở đợt kiểm tra diện rộng từ ngày 15/8 đến 15/10/2025, tập trung vào cơ sở sản xuất – kinh doanh bánh Trung thu, nguyên liệu liên quan, cũng như các nhà hàng, khách sạn, siêu thị, làng nghề truyền thống như Xuân Đỉnh (Bắc Từ Liêm), An Khánh (Hoài Đức). Nội dung kiểm tra bao gồm giấy phép kinh doanh, chứng nhận an toàn thực phẩm, hóa đơn chứng từ và lấy mẫu sản phẩm để kiểm nghiệm khi cần.
Thực tế, chỉ trong ngày 12/9/2025, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện và tạm giữ hơn 1.100 chiếc bánh Trung thu mang nhãn Trung Quốc nhưng không có chứng từ hợp pháp, nhiều loại in chữ nước ngoài, không nhãn phụ tiếng Việt, hạn dùng mập mờ. Tại TP. HCM, cơ quan chức năng cũng liên tiếp thu giữ hàng trăm bánh nhập lậu, giá chỉ bằng một nửa, thậm chí một phần ba so với bánh chính hãng, tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe người tiêu dùng. Song song đó, trên mạng xã hội, bánh handmade, bánh “nhà làm” vẫn rao bán tràn lan với những lời quảng cáo “sạch – an toàn – không chất bảo quản”, nhưng hầu hết thiếu kiểm soát về nguyên liệu, quy trình chế biến và bảo quản.
Trong bối cảnh thị trường Trung thu ngày càng sôi động, việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng phụ thuộc không chỉ vào công tác quản lý của cơ quan chức năng mà còn ở ý thức tiêu dùng. Mỗi người dân cần tỉnh táo lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, nhãn mác rõ ràng, vừa bảo đảm an toàn thực phẩm, vừa không tiếp tay cho những hành vi trục lợi từ nhu cầu lễ hội.
