Chống buôn lậu và hiện đại hóa hải quan: Bộ Tài chính đề xuất bổ sung 9 biện pháp nghiệp vụ vào Luật Hải quan

Cơ quan Hải quan đang xem xét và xây dựng một loạt các văn bản pháp lý quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới. Công tác này được xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu nhằm vừa tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, vừa chống thất thu thuế và tăng cường kiểm soát buôn lậu.

Cục Hải quan đã chủ động tham gia góp ý vào Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự. Nhờ đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã tiếp thu và giữ nguyên thẩm quyền điều tra hình sự của cơ quan Hải quan đối với ba tội danh quan trọng: tội buôn lậu, tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới, và tội sản xuất, buôn bán hàng cấm. Dù có sự sắp xếp lại tổ chức bộ máy, các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cấp trưởng, cấp phó, cán bộ điều tra hải quan vẫn được giữ nguyên.

Hiện nay, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đang chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung quy định chi tiết phạm vi địa bàn hoạt động hải quan. Do tác động của việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, tên gọi các tỉnh, huyện, xã bị thay đổi. Cục Hải quan đã chỉ đạo rà soát, sửa đổi phạm vi địa bàn hoạt động hải quan tại khu vực cửa khẩu đường bộ, đảm bảo quy định rõ ràng, không chung chung. Đặc biệt, một số khu vực, địa điểm quan trọng như Trung tâm tài chính quốc tế và Khu công nghệ cao đang được nghiên cứu bổ sung vào địa bàn hoạt động hải quan để tập trung nguồn lực quản lý.

Ảnh minh họaẢnh minh họa

Trong một động thái đột phá, Cục Hải quan đã đề xuất bổ sung quy định về các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan vào Luật Hải quan. Đề xuất kiến nghị bổ sung Điều 89a vào Luật Hải quan quy định cụ thể 9 biện pháp nghiệp vụ cốt lõi. Các biện pháp này bao gồm vận động quần chúng, tuần tra hải quan, điều tra, nghiên cứu nắm tình hình, sưu tra, trinh sát ngoại tuyến, trinh sát kỹ thuật và đấu tranh chuyên án.

Đề xuất này cũng là căn cứ pháp lý cho công tác số hóa thông tin. Dự thảo kiến nghị quy định rõ: “Hồ sơ, thông tin nghiệp vụ kiểm soát hải quan được quản trị điện tử”, hoàn toàn phù hợp với tinh thần của Nghị quyết về chuyển đổi số.

Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế trong nước, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã chủ động tìm kiếm đầu mối, đề xuất hợp tác và ký kết văn bản với các đối tác nước ngoài. Hoạt động này nhằm tăng cường trao đổi thông tin, đặc biệt trong lĩnh vực phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Đơn vị đã tổ chức thành công các hội nghị song phương và tích cực tham gia các chiến dịch kiểm soát chung trong khu vực và thế giới, bao gồm 7 Chiến dịch Kiểm soát quốc tế về rác thải, CITES, ma túy và thuốc lá.

Chi cục Điều tra chống buôn lậu khẳng định rõ: bên cạnh việc tăng cường đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, cần phải có những giải pháp phù hợp, hợp pháp để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho kinh tế tư nhân phát triển, bảo đảm, bảo vệ hữu hiệu quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh và quyền cạnh tranh bình đẳng.