Cục Hải quan: Tăng cường công tác chống buôn lậu, vận chuyển vàng trái phép

Thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó kiểm soát

Cụ thể, thông tin trước báo chí, ông Phan Quốc Đông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết: Trong những tháng gần đây, diễn biến phức tạp của thị trường vàng thế giới và trong nước với mức chênh lệch giá lớn đã làm gia tăng nguy cơ buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ qua biên giới, tập trung tại các tuyến đường bộ, đường thủy nội địa khu vực biên giới phía Nam giáp Campuchia (Tịnh Biên, Khánh Bình - An Giang, Bờ Y - Gia Lai) và giáp Lào (Lao Bảo - Quảng Trị).

Trên tuyến hàng không qua sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất, cũng nổi lên tình trạng cất giấu trong người, hành lý xách tay. Đặc biệt, là trên các chuyến bay từ Đài Loan về Việt Nam.

Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Nam Giang (thuộc Bộ đội biên phòng TP. Đà Nẵng) bắt giữ đối tượng vận chuyển vàng trái phép từ Lào về Việt Nam. Ảnh: PQ

Qua thực tế đấu tranh chống buôn lậu, lực lượng hải quan nhận thấy, khi giá vàng trong nước thường xuyên cao hơn giá thế giới, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng diễn biến phức tạp và gia tăng mạnh, đặc biệt trên các tuyến biên giới giáp Campuchia và Lào, nơi địa hình hiểm trở, dân cư hai bên có mối quan hệ thân thiết, qua lại dễ dàng.

Về thủ đoạn, ông Phan Quốc Đông cho hay, các đối tượng ngày càng tinh vi, thay đổi liên tục cất giấu vàng trong người, hành lý, quần áo, giày dép hoặc thiết bị điện tử như ống kính máy ảnh, pin sạc dự phòng, loa, linh kiện vi mạch… để qua mặt máy soi chiếu. Các đối tượng ngụy trang vàng dưới dạng hàng tiêu dùng thông thường, trà trộn trong vali, hàng hóa chuyển phát nhanh.

Lợi dụng chính sách miễn kiểm soát thường xuyên cư dân biên giới, thuê người đi lại nhiều lần trong ngày, mỗi lần mang lượng vàng dưới 300 gram (mức phải khai báo), sau đó tập kết tại các điểm thu gom ở biên giới. Một số đường dây còn móc nối với doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu vàng để hợp thức hóa nguồn gốc, hoặc làm giả hồ sơ xuất nhập khẩu nhằm rửa tiền và chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài.

Tăng cường tuần tra, kiểm soát tại cửa khẩu, tuyến biên giới trọng điểm

Cũng theo ông Phan Quốc Đông, chống buôn lậu hàng quốc cấm, cũng như mặt hàng có giá trị cao như vàng, ngoại tệ thường rất khó khăn. Bởi, tính chất tinh vi, thay đổi nhanh của phương thức, thủ đoạn.

Đối tượng sử dụng các phương tiện, thiết bị ngụy trang hiện đại, nhiều lớp kim loại hoặc hợp chất tương tự vàng để gây nhiễu khi soi chiếu. Việc nhận dạng hình ảnh vàng trên máy soi đòi hỏi cán bộ nhiều kinh nghiệm và thời gian phân tích kỹ lưỡng. Khó khăn hiện nay mà lực lượng chức năng, trong đó có hải quan gặp phải là hoạt động nhập khẩu vàng hợp pháp tiềm ẩn rủi ro bị lợi dụng.

Lực lượng Hải quan chủ trì phát hiện, bắt giữ vụ cất giấu vàng trong ống kính máy ảnh nhập khẩu vào Việt Nam qua đường hàng không. Ảnh: CTVAH

Hiện nay, mặc dù Ngân hàng Nhà nước chưa cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, song theo thống kê, từ năm 2020 đến tháng 6/2025, hải quan vẫn thực hiện thủ tục nhập vàng cho khoảng 65 doanh nghiệp để phục vụ sản xuất, gia công sản phẩm xuất khẩu cho nước ngoài (linh kiện điện tử, răng giả, mỹ nghệ…) với tổng kim ngạch 2,6 tỷ USD/năm. Nếu không kiểm tra sau thông quan chặt chẽ, đây sẽ là “kẽ hở” để chuyển vàng trái phép ra nước ngoài hoặc thẩm lậu vào nội địa. Mặt khác, một số doanh nghiệp có thể bị lợi dụng để hợp thức hóa vàng nhập lậu bằng việc nâng khống định mức hao hụt khi gia công.

Để đấu tranh chống buôn lậu mặt hàng vàng đạt hiệu quả hơn nữa, cơ quan hải quan tiếp tục triển khai đồng bộ Kế hoạch số 2088/KH-TCHQ về kiểm soát, chống buôn lậu vàng, tiền tệ biên giới giai đoạn 2024 - 2026. Tăng cường tuần tra, kiểm soát tại cửa khẩu, tuyến biên giới trọng điểm, đặc biệt là khu vực phía Nam và các cửa khẩu quốc tế đường không.

Sử dụng hệ thống soi chiếu hiện đại để phân tích, nhận dạng vật thể có đặc tính vàng; định kỳ huấn luyện công chức nhận biết dấu hiệu cất giấu tinh vi. Tổ chức chuyên đề kiểm tra sau thông quan với doanh nghiệp nhập khẩu vàng phục vụ sản xuất, gia công xuất khẩu để ngăn ngừa gian lận, thẩm lậu qua biên giới.