Thông điệp "bắt mắt" và những băn khoan của người tiêu dùng
Theo ghi nhận thực tế trên thị trường, bao bì sản phẩm băng vệ sinh "Kotex Kháng khuẩn Tự nhiên" được thiết kế với điểm nhấn thị giác mạnh mẽ vào dòng chữ lớn: "Màng kháng khuẩn 99% & ngăn mùi". Đi kèm với đó là thông điệp bổ trợ khẳng định "99% màng kháng khuẩn tự nhiên, ngăn 99% vi khuẩn phát triển với hoạt chất Chitosan".
Để lý giải cho con số ấn tượng này, trên bao bì sản phẩm xuất hiện dòng chữ giải thích với kích thước nhỏ hơn: "ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn đến 99% từ màng kháng khuẩn với hoạt chất Chitosan, từ đó giúp kiểm soát mùi, theo kết quả kiểm nghiệm trong điều kiện thí nghiệm trên 4 chủng loại vi khuẩn phổ biến".
Chính sự chênh lệch về kích thước và mức độ nổi bật giữa thông điệp quảng cáo chính và phần giải thích giới hạn điều kiện đã dẫn đến những luồng ý kiến trái chiều. Nhiều người tiêu dùng cho rằng, dòng chữ "Màng kháng khuẩn 99%" tạo ấn tượng ngay lập tức về khả năng diệt khuẩn hoặc kháng khuẩn gần như tuyệt đối của sản phẩm trong quá trình sử dụng thông thường. Trong khi đó, các thông tin quan trọng mang tính giới hạn như "trong điều kiện thí nghiệm" hay "trên 4 chủng vi khuẩn" lại bị làm mờ nhạt.
Vấn đề pháp lý được đặt ra ở đây là liệu cách trình bày này có đảm bảo tính minh bạch theo quy định của Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hay không? Cụ thể, Luật Quảng cáo năm 2012 đã nghiêm cấm các hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của sản phẩm. Việc nhấn mạnh một tính năng chỉ đạt được trong điều kiện phòng thí nghiệm như một đặc tính ưu việt trong điều kiện sử dụng thực tế là một ranh giới nhạy cảm cần được xem xét thấu đáo.
Bao bì này thể hiện: "Màng kháng khuẩn 99%" tạo ấn tượng về khả năng diệt khuẩn hoặc kháng khuẩn gần như tuyệt đối của sản phẩm trong quá trình sử dụng thông thường
Phần chú thích ghi: "99% màng kháng khuẩn từ tự nhiên", khiến người tiêu dùng hiểu đây là con số định lượng về thành phần chính của sản phẩm. Cùng phần chú thích, bên dưới lại ghi về công dụng của sản phẩm: "Ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn đến 99% từ màng kháng khuẩn..." nhưng chỉ đạt được trong môi trường thí nghiệmDoanh nghiệp khẳng định minh bạch và có cơ sở khoa học
Trước những câu hỏi của báo chí về tính pháp lý và cơ sở khoa học của việc ghi nhãn nêu trên, ngày 04/11/2025, Công ty TNHH Kimberly-Clark Việt Nam (KCV) – đơn vị sở hữu thương hiệu Kotex – đã có văn bản phản hồi chính thức tới Tạp chí Thương hiệu và Công luận.
Trong văn bản này, đại diện KCV khẳng định quan điểm rằng việc ghi nhãn sản phẩm Kotex là trung thực, chính xác, rõ ràng, có căn cứ và hoàn toàn tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Liên quan đến con số "99%", KCV cho biết màng kháng khuẩn của sản phẩm đã được kiểm nghiệm tại một phòng thí nghiệm độc lập và được công nhận quốc tế. Theo doanh nghiệp, quá trình kiểm nghiệm tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và kết quả cho thấy khả năng giảm 99% sự phát triển của vi khuẩn trên màng kháng khuẩn.
Về vấn đề liệu thông tin này có gây nhầm lẫn hay không, phía KCV lập luận rằng nhãn sản phẩm đã thông tin một cách rõ ràng đến người tiêu dùng về màng kháng khuẩn 99% dựa trên kết quả kiểm nghiệm trong điều kiện thí nghiệm. Do đó, doanh nghiệp cho rằng thông tin này phản ánh đúng về công dụng thực tế của sản phẩm và tuân thủ các quy định liên quan về ghi nhãn cũng như bảo vệ người tiêu dùng.
Cần sự vào cuộc của cơ quan quản lý để phân định rõ ràng
Vụ việc cho thấy đang tồn tại hai góc nhìn khác biệt về cùng một vấn đề ghi nhãn hàng hóa.
Về phía người tiêu dùng và lăng kính báo chí, sự bất cân xứng trong thiết kế bao bì giữa "lợi ích quảng cáo" và "điều kiện thực tế" là yếu tố tiềm ẩn nguy cơ gây hiểu lầm. Người mua hàng thông thường thường ra quyết định dựa trên những thông tin nổi bật nhất, và ít khi có đủ thời gian để phân tích kỹ lưỡng các dòng chữ giải thích về điều kiện thí nghiệm.
Ngược lại, về phía doanh nghiệp, Kimberly-Clark Việt Nam tự tin vào các chứng cứ khoa học từ phòng thí nghiệm độc lập và cho rằng việc đã ghi chú nguồn gốc số liệu là đã hoàn thành trách nhiệm minh bạch thông tin.
Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa quy định thông tin trên nhãn phải trung thực, rõ ràng và phản ánh đúng bản chất hàng hóa. Để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thiết nghĩ các cơ quan chức năng có thẩm quyền cần xem xét kỹ lưỡng hồ sơ công bố chất lượng và cách thức trình bày nhãn mác của sản phẩm này. Việc xác định rõ liệu cách ghi nhãn của sản phẩm có vi phạm các quy định về quảng cáo hay gây nhầm lẫn về công dụng thực tế hay không sẽ là cơ sở quan trọng để định hướng thị trường, đảm bảo thông tin đến tay người tiêu dùng luôn chính xác và khách quan nhất.
Ở bài viết tiếp theo, Tạp chí Thương hiệu và Công luận sẽ gửi tới quý độc giả những quan điểm của luật sư và ý kiến của cơ quan chức năng về vấn đề này.
(Còn nữa)
