Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, trong tháng 2/2022, Tổng cục Hải quan triển khai cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới dịp Tết Nguyên đán theo Kế hoạch 5572/KH-TCHQ ngày 25/11/2021, qua đó, tình hình về hoạt động vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là mặt hàng pháo nổ đã giảm hơn so với năm trước. Ngược lại, hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy diễn ra rất phức tạp có chiều hướng gia tăng, đặc biệt đã phát hiện nhiều vụ việc vận chuyển ma túy trên tuyến hàng không bưu điện.
Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã tham mưu, đề xuất Lãnh đạo Bộ Tài chính phân công triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy 2021, đồng thời tham gia ý kiến với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy – Bộ Công an về dự thảo Nghị định quy định các danh mục ma túy và tiền chất.
Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo, hướng dẫn các Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về: Triển khai thực hiện Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27/01/2019 của Quốc hội trong lĩnh vực điều tra hình sự; Ban hành công văn thực hiện kế hoạch chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ 2022 và công văn triển khai Chiến dịch IRENE III do RILO AP chủ trì .
Đồng thời, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp, các chỉ tiêu trong công tác điều tra hình sự thuộc thẩm quyền của cơ quan Hải quan, đã ban hành 2 Quyết định khởi tố hình sự: Quyết định số 01/QĐ-ĐTCBL ngày 20/1/2022 khởi tố vụ án hình sự về tội Buôn lậu xảy ra tại địa điểm tập kết thuộc Cửa khẩu Tà Lùng, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng và Quyết định số 02/QĐ-ĐTCBL ngày 28/1/2022 khởi tố vụ án hình sự về tội Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới theo Điều 189 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (Đã được bổ sung sửa đổi năm 2017) xảy ra tại cảng Tiên Sa, quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng.
Nhờ quyết liệt triển khai các giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại mà trong dịp cao điểm chống buôn lậu trong dịp Tết Nguyên Đán (tính từ 16/01/2022 đến 15/02/2022), toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 896 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 661 tỷ đồng; Số thu ngân sách đạt 16,815 tỷ đồng, Cơ quan hải quan khởi tố 2 vụ; chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 10 vụ.
Trong 2 tháng đầu năm, toàn ngành Hải quan đã phát hiện bắt giữ 2.707 vụ vi phạm, Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.230 tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính 2.624 vụ thu NSNN đạt 36,805 tỷ đồng, Hải quan khởi tố 09 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 18 vụ.
Có thể kể các vụ việc điển hình như : Ngày 19/01/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương – Cục Hải quan An Giang đã phát hiện bắt giữ 1 vụ vận chuyển trái phép tiền Việt Nam qua biên giới. Tang vật: Tiền Việt Nam, mệnh giá: 500.000 đồng, số lượng: 721 tờ (360.500.000 đồng).
Ngày 20/01/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Cam Ranh – Cục Hải quan Khánh Hòa kiểm tra, kiểm soát hành lý của hành khách nhập cảnh về Việt Nam đã phát hiện 2 vụ và 2 đối tượng có hành vi vận chuyển trái phép thuốc tân dược từ Nga về Việt nam là thuốc điều trị Covid19 và thuốc ngừa Covid19. Tang vật gồm: 14.650 Viên thuốc dạng vỉ bằng tiếng Nga (dịch là Arbidol; Areplivir).
Ngày 27/01/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Cầu Treo – Cục Hải quan Hà Tĩnh đã phối hợp với Trạm Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, Công an huyện Hương Sơn tuần tra, kiểm soát, phát hiện 1 lô hàng vô chủ gồm 113 Kg pháo nổ.
Ngày 17/2/2022, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã chủ trì và phối hợp với Cục Hải quan Hà Nội phát hiện, khám xét một lô hàng test Covid-19 có dấu hiệu nhập lậu, vi phạm pháp luật hải quan. Lô hàng được vận chuyển từ Hàn Quốc về Việt Nam qua sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội. Kết quả khám xét phát hiện hơn 85.000 test nhanh Covid-19 các loại có xuất xứ Hàn Quốc, trị giá ước tính trên 8 tỷ đồng.
Theo quy định, mặt hàng test Covid-19 là mặt hàng nhập khẩu có điều kiện, phải có giấy phép của Bộ Y tế. Tuy nhiên, các đối tượng đã sử dụng thủ đoạn khai báo hàng hóa chung chung, khai báo sai tên hàng hóa để nhập lậu. Vụ việc đang tiếp tục điều tra xác minh, làm rõ theo quy định.
Tiếp đến, ngày 18/02/2022, Đội Kiểm soát chống buôn lậu ma túy khu vực miền Bắc (Đội 5) - Cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Công an thành phố Hà Nội; Cục Hải quan TP.Hà Nội bắt 1 đối tượng có hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy qua đường hàng không cửa khẩu Sân bay Quốc tế Nội Bài. Tang vật thu giữ 1 hình ảnh bằng giấy khối lượng 8,4g, bao gồm 500 tem nhỏ có tẩm ma túy tổng hợp 1cP-LSD.
Ngày 21/02/2022, Đội Kiểm soát chống buôn lậu ma túy khu vực miền Nam phối hợp với Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy, Cục Hải quan Tp Hồ Chí Minh, Phòng 7B/ Cục C04; Phòng PC04, Công an Tp Hồ Chí Minh, tiến hành soi chiếu và kiểm tra lô hàng quà biếu gửi qua đường chuyển phát nhanh, phát hiện 01 lô hàng từ Hà Lan về Việt Nam có chứa 3.000 viên ma túy MDMA.
Gần đây, ngày 22/02/2022, Chi cục HQCK Chi Ma- Cục Hải quan Lạng Sơn tuần tra, kiểm soát, phát hiện gần mốc biên giới có một lô hàng vô chủ, qua kiểm tra, hàng hóa gồm: 1.600 bộ Kit test nhanh covid Nhãn hiệu SARS-COV-2Antigen test Kit – xuất xứ Trung Quốc.
Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, ngành Hải quan đã và đang tăng cường và chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng khác như: Quản lý thị trường, Bộ đội Biên phòng, Công an, Cảnh sát biển và chính quyền địa phương để chia sẻ thông tin, đấu tranh phát hiện, bắt giữ đối tượng và hàng hoá vi phạm… Đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho quần chúng nhân dân về nguy hại của hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới để mọi công dân không tham gia, không tiếp tay cho hoạt động vi phạm pháp luật hải quan.
Cùng với đó, tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin với Hải quan các nước trong lĩnh vực đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa quan biên giới, trong đó chú trọng các thông tin về các vụ việc, vi phạm của các đối tượng; thông tin về buôn lậu ma túy, hàng cấm, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; thông tin về phương thức, thủ đoạn mới để chủ động lập kế hoạch, phương án đấu tranh đạt hiệu quả.
