Các doanh nghiệp sản xuất, mua bán thuốc lá có nghĩa vụ phối hợp với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong phòng, chống buôn lậu nguyên liệu thuốc lá, sản phẩm thuốc lá, kinh doanh thuốc lá giả.
Nhà nước thống nhất quản lý đối với các hoạt động đầu tư, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu nguyên liệu thuốc lá, sản phẩm thuốc lá và các hoạt động khác liên quan đến kinh doanh thuốc lá.
Bên cạnh đó, theo Bộ Công Thương, kinh doanh thuốc lá là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Tổ chức, cá nhân sản xuất, mua bán sản phẩm thuốc lá; chế biến nguyên liệu thuốc lá, mua bán nguyên liệu thuốc lá, xuất nhập khẩu ủy thác nguyên liệu thuốc lá và đầu tư trồng cây thuốc lá phải có giấy phép hoặc giấy chứng nhận theo quy định. Nhà nước thực hiện kiểm soát về mức cung cấp thuốc lá ra thị trường (bao gồm sản lượng sản xuất và nhập khẩu thuốc lá); thực hiện thương mại nhà nước đối với nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà để tiêu thụ trong nước; kiểm soát sản lượng sản phẩm thuốc lá tiêu thụ trên thị trường thông qua hệ thống phân phối sản phẩm thuốc lá, nhằm giảm tác hại của thuốc lá, gian lận thương mại trong kinh doanh thuốc lá. Máy móc, thiết bị chuyên ngành thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá, giấy cuốn điếu thuốc lá, sản phẩm thuốc lá là hàng hóa thuộc diện quản lý chuyên ngành của Bộ Công Thương.
Việc nhập khẩu sản phẩm thuốc lá nhằm mục đích thương mại phải tuân thủ các nguyên tắc như: Thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà; Sản phẩm thuốc lá nhập khẩu phải được dán tem thuốc lá nhập khẩu do Bộ Tài chính phát hành; Sản phẩm thuốc lá nhập khẩu phải tuân thủ các yêu cầu quản lý được quy định tại Nghị định này và quy định của pháp luật có liên quan như đối với sản phẩm thuốc lá sản xuất trong nước. Bộ Công Thương chỉ định doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thuốc lá thực hiện thương mại nhà nước nhập khẩu đối với thuốc lá điếu, xì gà.
Thương nhân được cấp Giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá hoặc Giấy phép phân phối sản phẩm thuốc lá hoặc Giấy phép bán buôn sản phẩm thuốc lá được xuất khẩu sản phẩm thuốc lá có nguồn gốc hợp pháp theo quy định của Nghị định này và các quy định của pháp luật khác có liên quan; Việc tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập sản phẩm thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá thực hiện theo quy định hiện hành và hướng dẫn của Bộ Công Thương.
Bộ Công Thương hướng dẫn cụ thể cơ chế quản lý thương mại nhà nước đối với thuốc lá điếu, xì gà nhập khẩu; cơ chế nhập khẩu sản phẩm thuốc lá nhằm mục đích thương mại (trừ thuốc lá điếu, xì gà).
