Phân biệt thuốc giả và thuốc kém chất lượng
Điều quan trọng là phải phân biệt được hai khái niệm: thuốc kém chất lượng và thuốc giả, bởi chúng hoàn toàn khác nhau.
Thuốc kém chất lượng là thuốc thật, đã được cấp phép nhưng không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký. Nguyên nhân thường do bảo quản không tốt (gây ẩm mốc), vận chuyển sai quy cách, hoặc thuốc đã hết hạn sử dụng.
Thuốc giả là thuốc có thể chứa đúng hoạt chất nhưng được sản xuất trái phép. Hoặc nghiêm trọng hơn, thuốc có dược chất không đúng, không đủ hàm lượng, hoặc được sản xuất, trình bày, dán nhãn bao bì mạo danh nhà sản xuất chính hãng. Với công nghệ tinh vi, các thuốc giả này có thể được sản xuất với hình dáng, bao bì gần như giống hệt thuốc thật.
Hầu hết các loại thuốc hiện nay, từ thực phẩm chức năng, thuốc bổ đến các thuốc chữa bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư, đều có nguy cơ bị làm giả.
Ảnh minh họaNhận diện qua bao bì, viên thuốc và công cụ kiểm tra
Để không mua phải thuốc giả, người bệnh cần chú ý kiểm tra kỹ lưỡng các dấu hiệu sau:
Đầu tiên, hãy kiểm tra bao bì và tem nhãn. Bao bì thuốc giả thường có chất lượng in kém, màu sắc nhòe nhoẹt, mờ, không sắc nét, hoặc có lỗi chính tả trên vỏ hộp hoặc tờ hướng dẫn sử dụng. Số lô, ngày sản xuất và hạn sử dụng trên thuốc giả thường bị làm mờ, khó đọc hoặc có dấu hiệu tẩy xóa. Đặc biệt, hãy so sánh số lô và hạn sử dụng trên vỏ hộp với thông tin trên vỉ hoặc lọ thuốc bên trong; thuốc giả thường có thông tin không trùng khớp. Tem chống hàng giả trên thuốc giả thường được in sơ sài, dễ bóc và không có các đặc điểm bảo mật như đổi màu hay in chìm.
Thứ hai, quan sát hình thức viên thuốc bên trong. Thuốc giả có thể có màu sắc không đồng nhất, xuất hiện vết lốm đốm, biến màu hoặc khác lạ so với viên thuốc thật. Kích thước và hình dạng của các viên trong cùng một vỉ cũng có thể không đều nhau. Viên nén giả có thể quá mềm, dễ vỡ vụn hoặc quá cứng. Viên nang có thể bị vón cục, đổi màu và lượng bột bên trong không đều.
Thứ ba, cảnh giác với giá cả và nguồn gốc giao dịch. Giá rẻ bất thường so với giá thị trường là một trong những dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất. Thuốc giả thường được bán trôi nổi trên các trang mạng xã hội, chợ đen hoặc người bán dạo, nơi không có giấy phép kinh doanh. Quan trọng nhất, thuốc chính hãng luôn đi kèm với hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Nếu cơ sở bán hàng không cung cấp được các giấy tờ này hoặc có dấu hiệu che giấu nguồn gốc, đó rất có thể là thuốc giả.
Cuối cùng, hãy sử dụng công cụ kiểm tra. Người bệnh nên mua thuốc tại các nhà thuốc lớn, nhà thuốc bệnh viện có đầy đủ giấy phép kinh doanh, niêm yết giá công khai. Có thể truy cập vào cổng dịch vụ công trực tuyến của Cục Quản lý Dược để tra cứu số đăng ký và mẫu nhãn của thuốc đã được cấp phép, hoặc sử dụng các ứng dụng quét mã vạch, mã QR trên bao bì để kiểm tra nguồn gốc sản phẩm.
