Ảnh minh họaBức tranh đáng lo ngại của thị trường mỹ phẩm
Theo TS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), thị trường mỹ phẩm Việt Nam có quy mô khoảng 2,3-2,5 tỷ USD và đang tăng trưởng với tốc độ 10-15% mỗi năm. Tuy nhiên, chính sự phát triển nhanh chóng và lợi nhuận cao đã khiến mỹ phẩm trở thành mục tiêu của các đối tượng làm hàng giả, hàng nhái. Đáng chú ý, xu hướng sản xuất và kinh doanh mỹ phẩm tự chế (handmade) cũng nở rộ, gây khó khăn cho công tác kiểm soát.
TS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế). Ảnh: Báo Tiền PhongVấn đề này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng. Bác sĩ Nguyễn Vũ Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh, cho biết năm 2024, bệnh viện đã tiếp nhận hơn 80.000 bệnh nhân. Trong đó, viêm da tiếp xúc dị ứng do mỹ phẩm kém chất lượng đứng ở vị trí thứ ba trong số các bệnh ngoài da. Nhiều bệnh nhân đã sử dụng mỹ phẩm một cách thiếu hiểu biết, chạy theo giá rẻ và mong muốn có kết quả nhanh.
Ông Nguyễn Tấn Phong, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), cũng đưa ra con số báo động. Chỉ trong một ngày cuối tháng 5/2025, có gần 300 sản phẩm mỹ phẩm bị rút số công bố, chiếm tới 60% tổng số cả năm 2024. Điều này cho thấy không ít doanh nghiệp đang cố tình lách luật, né tránh kiểm tra.
Những lỗ hổng trong quản lý và giải pháp đề xuất
Theo các chuyên gia, công tác hậu kiểm mỹ phẩm tại Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều địa phương thiếu cán bộ chuyên trách, phòng kiểm nghiệm chưa đạt chuẩn quốc tế, khiến việc kiểm tra khó kịp thời và toàn diện. Mỹ phẩm tràn lan trên các sàn thương mại điện tử nhưng không qua kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, gây khó khăn cho việc truy xuất và xử lý. Mức xử phạt hiện nay chỉ từ 30-50 triệu đồng, chưa đủ sức răn đe, trong khi lợi nhuận từ việc vi phạm có thể gấp nhiều lần. "Chính những bất cập này khiến thị trường mỹ phẩm Việt Nam chưa thật sự minh bạch và an toàn", ông Phong nhận định.
Để giải quyết vấn đề, TS Tạ Mạnh Hùng đề xuất cần xây dựng một hệ thống hậu kiểm hiệu quả hơn, định kỳ kiểm tra sản phẩm trên thị trường và nâng cao chế tài xử phạt. Bên cạnh đó, cần thiết lập một cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc minh bạch để người dân dễ dàng tra cứu.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường phối hợp liên ngành giữa Y tế, Công an, Công thương, Hải quan, Quản lý thị trường. Việt Nam cũng cần học hỏi kinh nghiệm quản lý từ các nước trong khu vực và quốc tế để áp dụng phù hợp, đồng thời hỗ trợ phát triển mỹ phẩm sản xuất trong nước và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.
