Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan về tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trong Quý I, lợi dụng nhu cầu tiêu thụ hàng hóa của người dân trong dịp tết Nguyên đán tăng cao, cùng với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới cùng với phương thức, thủ đoạn tinh vi khó lường. Đó là, không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; tang vật vi phạm được cất giấu tinh vi, giấu lẫn trong hàng hóa không vi phạm nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng trong và ngoài nước.
Để ngăn chặn tình trạng trên, Tổng cục Hải quan đã quyết liệt triển khai Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới dịp tết Nguyên đán, Kế hoạch triển khai công tác kiểm soát hải quan năm 2022.
Qua đó, góp phần ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là mặt hàng pháo nổ đã giảm hơn so với năm trước.
Cùng với đó, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo, hướng dẫn các cục hải quan địa phương tỉnh triển khai thực hiện Nghị quyết số 96/2019/QH14 của Quốc hội trong lĩnh vực điều tra hình sự; Kế hoạch chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ 2022; Chiến dịch IRENE III do RILO AP chủ trì; Tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại thuốc lá điếu, đường cát, xăng dầu, than; cảnh báo việc lợi dụng loại hình vận chuyển độc lập để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Về tình hình vận chuyển trái phép các chất ma túy từ nước ngoài qua địa bàn các Cục Hải quan tỉnh, thành phố diễn biến khá phức tạp, mang tính chất nghiêm trọng. Tội phạm ma túy trong và ngoài nước đã câu kết chặt chẽ với nhau, hình thành đường dây, tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, hoạt động với phương thức che giấu nhân thân và ngụy trang tinh vi, thủ đoạn vận chuyển ngày càng manh động, mang tính liều lĩnh.
Lực lượng Hải quan đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép cần sa từ Mỹ, Canada và ma túy tổng hợp MDMA (thuốc lắc) với quy mô, số lượng lớn từ một số quốc gia châu Âu dưới hình thức quà biếu phi mậu dịch thông qua đường hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh vào Việt Nam và vận chuyển ma túy tổng hợp methamphetamine trái phép sang Hồng Kông.
Đặc biệt, từ đầu năm 2022 đến nay, các lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép ma túy tổng hợp methamphetamine, heroin cực lớn từ Myanmar, Lào, Campuchia xâm nhập qua các cửa khẩu đường bộ chuyển về TPHCM, sau đó tập kết vận chuyển sang Đài Loan, Philippines bằng đường biển, đây là hiện tượng đáng báo động.
Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã tham mưu, đề xuất lãnh đạo Bộ Tài chính phân công triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy 2021, đồng thời tham gia ý kiến với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) về dự thảo Nghị định quy định danh mục các chất ma túy và tiền chất.